Marten Brandsma

Voetbalclub Heerenveen bestond in het seizoen 2020-2021 honderd jaar. Een mijlpaal die gevierd moest worden. En een mijlpaal die een cadeau verdiende. Supportersvereniging FeanFan bedacht hiervoor het project Helden van Heerenveen. Supporters konden hun helden van honderd jaar sc Heerenveen kiezen. Daar is een prachtige lijst uitgekomen van honderd namen van spelers, trainers en bestuurders die in de eerste eeuw van de club van grote waarde zijn geweest. Eén van deze helden is Marten Brandsma.

Marten Brandsma komt op 23 maart 1924 ter wereld in De Blesse. Op twaalfjarige leeftijd sluit hij zich aan bij VV De Blesse, waar hij al na twee jaar zijn debuut mag maken in het eerste elftal. Zijn voetbalcarrière komt abrupt tot stilstand wanneer hij in de Tweede Wereldoorlog aan de slag moet in Duitsland. Tijdens zijn verlof besluit Brandsma onder te duiken voor het restant van de oorlog.

Trefzekere midvoor bij Heerenveen

Brandsma komt de Tweede Wereldoorlog ongeschonden door en pakt zijn voetbalcarrière weer op. Als 21-jarige sluit hij zich aan bij VV Heerenveen. De midvoor heeft een aantal seizoenen nodig om een vaste waarde te worden op Sportpark Noord, al laat hij al in zijn eerste seizoenen zien dat hij een neusje heeft voor de vijandelijke goal. Die status groeit in de daaropvolgende jaren en met zijn manier van spelen komt de bijnaam ‘De Tank’ hem toe.

De midvoor zal elf seizoenen voor VV Heerenveen spelen. In de beginperiode staat Brandsma vooral in de schaduw van Abe Lenstra, maar in diens laatste seizoenen is hij de grote meester zelfs de baas in het topscorersklassement. In het seizoen 1940-1950 maakt hij maar liefst veertig doelpunten voor de club. Zo maakt hij er acht tegen LVV Friesland en twee tegen Ajax, dat op 7 mei 1950 in een historische wedstrijd met 6-5 ten onder gaat in Friesland. Brandsma maakt de winnende.

Brandsma maakt in totaal 221 doelpunten voor VV Heerenveen en is daarmee mede verantwoordelijk voor het binnenhalen van meerdere Noordelijke titels op rij. Een jaar na het vertrek van Lenstra zwaait hij op 32-jarige leeftijd af. Hij blijft daarna als elftalleider en supporter te zien op Sportpark Noord, waar hij zijn kapperszaak inruilt voor een baan als buschauffeur. Hartproblemen gooien roet in het eten. Zijn laatste hartinfarct blijkt op 12 mei 1977 ondanks poging tot reanimatie fataal. Brandsma is dan pas 53 jaar.

Ook na zijn overlijden blijft de naam van Brandsma voortbestaan in Heerenveen. Niet alleen krijgt hij een prominente plek in de geschiedenisboeken, maar zoon Karel Brandsma zal later ook nog lange tijd als (hoofd)scout werkzaam blijven voor sc Heerenveen.

De tekst op het bord luidt:

Marten ‘de Tank’ Brandsma is een echte klassieke midvoor. Hij is razendsnel en maakt doelpunten aan de lopende band. In het seizoen 1949-1950 maakt Brandsma zelfs meer doelpunten dan Abe Lenstra. En het daaropvolgende seizoen lukt hem dat wederom. Marten Brandsma is voor niemand bang. Hij beschikt over een sterk rechterbeen en schiet vanuit alle hoeken raak, daarnaast kan hij ontzettend goed koppen.

Op 7 mei 1950 schrijft de midvoor geschiedenis, door het winnende doelpunt te maken in de historische wedstrijd tegen Ajax. Bij zijn afscheid wordt Brandsma benoemd tot lid van verdienste. In de jaren na zijn afscheid blijft hij zich inzetten voor de club en is hij onder meer elftalleider. Op 53-jarige leeftijd overlijdt Brandsma tijdens een zaalvoetbalwedstrijd aan een hartstilstand.

Meer Helden van sc Heerenveen